PHẦN THỨ NHẤT

Bối cảnh quốc tế, trong nước và công tác triển khai

thực hiện Chỉ thị số 38-CT/TW

I. Bối cảnh quốc tế, trong nước tác động đến lĩnh vực bảo hiểm y tế

II. Quán trình quán triệt, tuyên truyền và tổ chức thực hiện Chỉ thị số 38, Kế hoạch 57-KH/TU

1. Việc phổ biến, quán triệt Chỉ thị số 38, Kế hoạch số 57-KH/TU

Nhận thức được tầm quan trọng của chính sách BHYT là đầu tư cho phát triển con người, ngay từ khi Luật BHYT được ban hành, UBND xã chỉ đạo công chức phụ trách phối hợp các đơn vị liên quan tổ chức triển khai nhiều hình thức tuyên truyền rộng khắp đến mọi tầng lớp nhân dân trên địa bàn về BHYT. Trọng tâm là Chỉ thị số 38-CT/TW ngày 07/9/2009 của Ban chấp  hành Trung ương Đảng về “Đẩy mạnh công tác BHYT trong tình hình mới”,  tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 46-NQ/TW ngày 23/02/2005 của Ban chấp hành Trung ương Đảng về chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho nhân dân trong tình hình mới.

Công tác tuyên truyền được đẩy mạnh dưới nhiều hình thức, để phổ biến và truyền tải đến người dân về Luật BHYT, về thay đổi trong thực hiện chính sách BHYT, tổ chức các hoạt động tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, tổ chức các hội nghị sơ, tổng kết, đối thoại về thực hiện chính sách BHYT, chỉ đạo bộ phận chuyên môn truyền thông thực hiện đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền treo panno, khẩu hiệu, áp phích. Quan đó, người dân đã dần nâng cao nhận thức, năm và hiểu rõ về chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về chính sách BHYT.

2. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Chỉ thị số 38, Kế hoạch số 57-KH/TU

2.1. Việc thể chế hóa các nội dung Chỉ thị số 38, Kế hoạch số 57-KH/TU

Xác định BHYT là một trong hai chính sách xã hội quan trọng, mang ý nghĩa nhân đạo và có tính chia sẻ cộng đồng sâu sắc, được Đảng và Nhà nước ta hết sức coi trọng và luôn luôn đề cao trong hệ thống chính sách an sinh xã hội, sau khi Chỉ thị số 38-CT/TW được ban hành, UBND xã đã triển khai nghiêm  túc và kịp thời đến các cơ quan, ban, ngành trên dịa bàn xã. Nhấn mạnh những yêu cầu mới, những nội dung quan trọng của Chỉ thị, xác định rõ trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, cán bộ, đảng viên trong việc thực hiện Chỉ thị.

Quán triệt sâu sắc và nâng cao nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền về vị trí, tầm quan trọng của bảo hiểm y tế (BHYT) trong hệ thống an sinh xã hội, tăng cường sự phối hợp tham gia hoạt động của các ban ngành, đoàn            thể đối với việc triển khai thực hiện chính sách BHYT ở địa phương.

2.2. Công tác kiểm tra, giám sát, sơ kết, tổng kết thực hiện Chỉ thị số 38

Xây dựng các chương trình, kế hoạch, quy chế phối hợp với Mặt trận tổ quốc, Hội liên hiệp phụ nữ, Hội nông dân, Bưu điện xã để vận động hội viên các hội đoàn thể tham gia BHYT, tổ chức mở các hội nghị tuyên truyền chính sách BHYT tại các thôn.

Hàng năm phối hợp với các cơ quan, đơn vị tổ chức hội nghị sơ kết, tổng kết, đánh giá rút kinh nghiệm trong công tác phối hợp thực hiện chính sách BHYT trên địa bàn.

Chỉ đạo cán bộ công chức phụ trách tham gia tấp huấn về hướng dẫn, quy trình thủ tục cấp thẻ BHYT của cấp trên đối với các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, các xã, thị trấn, thực hiện việc rà soát   thẻ trùng, sai thông tin trên thẻ, thẻ chậm, sót.

PHẦN THỨ HAI

Kết quả thực hiện Chỉ thị số 38, Kế hoạch 57-KH/TU

1. Những kết quả chủ yếu đã đạt được trong thực hiện Chỉ thị số 38, Kế hoạch 57-KH/TU

Để chính sách bảo hiểm y tế thực sự góp phần đảm bảo an sinh xã hội và công bằng trong chăm sóc sức khỏe cho nhân dân. Sau 15 năm thực hiện Chỉ thị số 38-CT/TW, Kế hoạch 57-KH/TU đã đạt được những kết quả cụ thể như sau:

1.1. Về nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, ý nghĩa của BHYT

Qua 15 năm thực hiện Luật BHYT, nhận thức về pháp luật BHYT của  đơn vị sử dụng lao động, người lao động, cơ sở khám chữa bệnh và nhân dân trong xã đã có bước chuyển biến tích cực. Người dân đã thấy được tính nhân văn, nhân đạo về chính sách BHYT của Đảng và Nhà nước; quyền lợi và trách nhiệm khi tham gia BHYT. Các ngành thấy được trách nhiệm thực hiện chính sách BHYT, đã hỗ trợ tích cực cùng ngành BHXH trong chỉ đạo triển khai thực hiện. Kết quả số người tham gia BHYT năm 2009 là 1.022người , đến 31/12/2023 là 1.450 người. Diện bao phủ BHYT toàn xã đạt 98.94% trên tổng dân số, đặc biệt đối tượng không được nhà nước hỗ trợ đóng BHYT tăng nhanh.

Cán bộ, đảng viên và nhân dân trên địa bàn đã nhận thức được Bảo hiểm y tế là một chính sách xã hội quan trọng, mang ý nghĩa nhân đạo và có tính chia sẻ cộng đồng sâu sắc, được Đảng, nhà nước ta hết sức coi trọng và đề cao trong hệ thống chính sách an sinh xã hội. Việc tham gia BHYT là nghĩa vụ của mọi người dân, của toàn xã hội.

BHYT là chính sách xã hội do nhà nước tổ chức, nhằm huy động sự đóng góp tài chính của cộng đồng để tạo Quỹ BHYT không vì mục đích lợi nhuận, giúp cho người tham gia BHYT có nguồn tài chính để chăm sóc sức khỏe, bảo   vệ quyền lợi của mình theo luật định.

1.2. Về tổ chức thực hiện các chính sách về BHYT

Từ khi có Luật BHYT đã tiến hành tổ chức lồng ghép vào các buổi hội nghị triển khai về luật BHYT, các văn bản dưới luật, thông tư, nghị định hướng dẫn một cách nghiên túc, sâu rộng để toàn thể mọi tầng lớp nhân dân nắm được những nội dung cơ bản của luật BHYT.

Cấp ủy, chính quyền trên địa phương, đã chỉ đạo cán bộ công chức phụ trách  chuyên môn tham  mưu xây dựng kế hoạch hàng năm và từng thời kỳ, xác định được chỉ tiêu về dân số tham gia BHYT.

Hàng năm, UBND xã ban hành các kế hoạch về việc giao chỉ tiêu thực hiện bao phủ BHYT cho từng thôn trên địa bàn xã.

Được cấp ủy, chính quyền quan tâm chỉ đạo sát sao trong việc triển khai thực hiện chính sách BHYT giai đoạn 2009 - 2023. Tỷ lệ bao phủ BHYT trong toàn xã đã tăng qua các thời kỳ: Năm 2009 đến hết năm 2012 xã Dương Hòa được hưởng chương trình 135/CP nên tỉ lệ tham gia BHYT là 100% ; Từ năm 2014 đến tháng 10/2023 là 1.390 thẻ, chiếm 98.56% số người tham gia; Từ tháng 11/2023 đến năm 2024 xã Dương Hòa được hưởng thẻ BHYT đối với xã An toàn khu là 1.488 thẻ đạt 100%

Công tác khám chữa bệnh tại trạm y tế trong những năm qua cơ bản ổn định, quyền lợi của người tham gia BHYT được đảm bảo. Chất lượng cung cấp các dịch vụ ngày càng được mở rộng, nâng cao, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của nhân dân.

Chất lượng của các dịch vụ khám chữa bệnh tại Trạm y tế được cải thiện, quyền lợi của người có thẻ    BHYT ngày càng được bảo đảm do việc mở rộng phạm vi thanh toán, nhất là các nhóm dễ bị tổn thương trong xã hội như (người nghèo, bảo trợ xã hội, trẻ em dưới 6 tuổi) đều được chăm sóc sức khoẻ thông qua Quỹ BHYT. Công tác cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, giảm bớt thời gian chờ đợi, tránh gây phiền hà cho người bệnh.

Việc triển khai thực hiện các chính sách, pháp luật của nhà nước về BHYT được thực hiện nghiêm túc, đồng bộ, góp phần thực hiện công bằng xã hội, ổn định chính trị - xã hội.

Tổng số lượt người khám chữa bệnh BHYT tăng qua các thời kỳ : Năm 2009-2014 là 17.143 lượt người; Năm 2015-2019 là 19.481 lượt người; Năm 2020-2023 là 11.134 lượt người

1.3. Về đổi mới công tác thông tin, truyền thông và tuyên truyền BHYT

Tập trung tuyên truyền theo hướng nhấn mạnh vị   trí, vi trò, ý nghĩa của BHYT trong hệ thống an sinh xã hội, đề cao nghĩa vụ và quyền lợi của mọi người dân trong tham gia BHYT, phát hiện những bất cập của  chính sách BHYT về việc khám chữa bệnh, chữa bệnh BHYT để kịp thời khắc phục và điều chỉnh, giới thiệu, phổ biến các mô hình thực hiện tốt chính sách BHYT, phê phán những hiện tượng lệch lạc trong thực hiện BHYT.

Chỉ đạo cán bộ công chức phụ trách lĩnh vực BHYT phối hợp với các cơ quan  phối hợp như: Trường học, Trạm y tế, Hội liên hiệp phụ Nữ, Hội Nông dân, Tư pháp, các thôn, chi hội thuộc hệ thống chính trị thôn, để tổ chức hội nghị tuyên truyền về luật BHYT sửa đổi. Tuyên truyền phát triển đối tượng tham gia BHYT hộ gia đình, bằng các hình thức như: đối thoại trực tiếp, phát hành tờ rơi…

Tuyên truyền phản ánh, viết tin bài những kết quả đạt được, những mô hình  điển hình, những tập thể cá nhân có nhiều đóng góp trong thực hiện chính sách BHYT được …. tin, bài. Phát hành ấn phẩm tuyên truyền tờ rơi, tờ gấp được hơn ….. tờ về những điều cần biết về BHYT.

Chỉ đạo cán bộ công chức phụ trách VHTT xã tuyên truyền phát  thanh trên đài truyền thanh xã được 20 buổi, với chủ đề tuyên truyền Luật BHYT, Luật BHYT sửa đổi sửa đổi, người tham gia BHYT hộ gia đình. Phối hợp với công chức Tư pháp - Hộ tịch xã mở hội nghị triển khai tuyên truyền Luật BHYT (sửa đổi) được 02 buổi với số người tham dự là 150 người.

Tuyên truyền vận động người dân cài đặt các ứng dụng như: Vssid; VedID; sổ theo dõi sức khóe để tiện trong việc theo dõi và khám chữa bệnh bằng BHYT

Do vậy, nhận thức của nhân dân, người sử dụng lao động đã có nhiều chuyển biến tích cực, giúp người dân thấy được quyền và lợi ích thiết thực khi tham gia, BHYT.

1.4. Về công tác quản lý nhà nước về BHYT

Trong những năm gần đây tình trạng lạm dụng quỹ BHYT tại các cơ sở y tế còn phổ biến và ngày càng phức tạp, để hạn chế tình trạng lạm dụng quỹ, các đơn vị Bảo hiểm xã hội đã triển khai thực hiện các biện pháp tăng cường kiểm soát          chi phí KCB BHYT, kiểm tra các khoa, phòng nằm tình hình về bệnh nhân,  thẩm định chặt chẽ, hồ sơ bệnh án, giám định ngược. Thông qua công tác tuyên truyền chính sách BHYT giúp người dân nâng cao tinh thần cảnh giác khi đi KCB BHYT tránh tình trạng bị lôi kéo, dụ dỗ, trục lợi quỹ BHYT.

Phân công công chức Tư pháp - Hộ tịch xã, Công chức Văn phòng - Thống kê xã tham gia lớp tập huấn triển khai nhóm thủ tục hành chính (TTHC) liên thông “Đăng ký khai sinh, đăng ký thường trú, cấp thẻ bảo hiểm y tế cho trẻ dưới 6 tuổi”. Hiện nay, tỷ lệ liên thông “Đăng ký khai sinh, đăng ký thường trú, cấp thẻ bảo hiểm y tế cho trẻ dưới 6 tuổi” thực hiện 100% trên tổng số hồ sơ giao dịch.

1.5. Về công tác khám chữa bệnh BHYT

Trong những năm qua công tác cải cách thủ tục hành chính ngày càng hoàn thiện hơn, phương thức hoạt động được đổi mới nhằm nâng cao chất lượng  khám, chữa bệnh BHYT, bảo đảm quyền lợi cho người tham gia BHYT.

Tinh thần, thái độ phục vụ người bệnh được nâng lên, cơ sở vật chất được đầu tư, các trang thiết bị mới, hiện đại, đội ngũ y, bác sỹ được đào tạo, bồi  dưỡng nâng cao trình độ, kỹ năng chuyện môn, cơ bản đáp ứng được nhu cầu Khám chữa bệnh cho nhân dân trên địa bàn xã.

Tổng số lượt người khám chữa bệnh BHYT tăng qua các thời kỳ : Năm 2013 là 2.832 lượt người; Năm 2015 là 4.040 lượt người; Năm 2020 là 4.652 lượt người, Năm 2023 là 4.718  lượt người.

1.6. Về vận động toàn dân tham gia BHYT và lộ trình tiến đến BHYT bắt buộc

Với sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền, sự điều hành và tổ chức thực hiện của ngành BHXH, sự phối hợp chặt chẽ của các ban, ngành, đoàn thể, công tác thực hiện chính sách BHYT đã đạt được những kết quả quan trọng. Số đối tượng tham gia BHYT không ngừng tăng lên. Việc cấp thẻ BHYT cho các đối tượng kịp thời, nhanh chóng. Quyền lợi của người dân khi tham gia BHYT được đảm bảo, góp phần nâng cao chất lương chăm sóc và bảo vệ sức khỏe của nhân dân.

Giảm thủ tục hành chính trong công tác cấp thẻ BHYT, gia hạn thẻ BHYT  hết hạn cho đối tượng tiếp tục tham gia hàng năm, mà không cần phải cấp lại thẻ                BHYT.   

Chính sách BHYT thay đổi theo chiều hướng có lợi cho người tham gia, quyền lợi hưởng BHYT của người tham gia được đảm bảo, chất lượng các dịch vụ y tế trong bệnh viện và tại các cơ sở khám, chữa bệnh, tinh thái độ phục vụ người bệnh được nâng lên, giảm phiền hà trong việc đón nhận bệnh nhân và thanh toán viện phí với người bệnh BHYT.

Để thực hiện BHYT toàn dân vào năm 2014, Bộ Y tế đã đề ra lộ trình 3 chặng. Chặng 1 từ ngày 1-1-2010, toàn bộ học sinh tham gia BHYT theo hình thức bắt buộc; chặng 2 từ năm 2012, toàn bộ hộ gia đình làm nông, lâm, ngư nghiệp phải tham gia BHYT theo hình thức bắt buộc; chặng 3 từ ngày 1-1-2014, tất cả các nhóm đối tượng bắt buộc tham gia BHYT để bắt đầu lộ trình BHYT toàn dân. Có thể khẳng định rằng, qua 15 năm triển khai thực hiện Luật BHYT, đã phát huy được những mặt tích cực góp phần quan trọng trong công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân. Độ bao phủ BHYT trên địa bàn xã không ngừng gia tăng hàng năm. Nếu như năm 2013, số lượng người dân có thẻ BHYT đạt 68.48%, đến cuối năm 2015, tỷ lệ người dân đóng BHYT 86.52%, đến đến cuối năm 2022, đạt tỷ lệ người dân tham gia BHYT 98.91%, đến cuối năm 2023 đã đạt 100% dân số tham gia BHYT toàn dân.

2. Những hạn chế, khuyết điểm chủ yếu và nguyên nhân

2.1. Những hạn chế, yếu kém

Những tồn tại hạn chế chủ yếu là do một tổ chức Hội, đoàn thể ở các thôn, sự phối hợp giữa đại lý, cơ quan và hộ dân chưa thật sự chặt chẽ, sự vào cuộc chưa chỉ đạo quyết liệt. Sự phối hợp giữa các cơ quan quản lý nhà nước trong việc thực hiện chế độ, chính sách BHYT, phối hợp thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp luật BHYT chưa đạt hiệu quả như mong muốn. Công tác tuyên truyền về chính sách BHYT chưa được quan tâm đúng mức, nhận thức của một số bộ phận người dân chưa đầy đủ về trách nhiệm và quyền lợi khi tham gia BHYT.

2.2. Những nguyên nhân của những hạn chế, khuyết điểm

* Nguyên nhân chủ quan

Hiện nay, còn tồn tại nguyên nhân là một số bộ phận người dân ý thức về lĩnh vực này chưa cao, người dân khi tham gia BHYT còn có một số người tham gia mang tính cầu lợi, họ suy tính               chờ đến khi tuổi già, hay bị bệnh rồi mới đóng BHYT để hưởng phần của những          người đã đóng từ trước. Đây là một những nguyên nhân không mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc và chia sẻ với cộng đồng.

* Nguyên nhân khách quan

Công tác tuyên truyền chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra, nên nhận thức của một bộ phận nhân dân chưa hiểu sâu về Luật BHYT và các văn bản hướng dẫn thực hiện hiện dẫn đến việc tham gia còn hạn chế. Từ 31/12/2023 trở về trước việc thu BHYT đối tượng cận nghèo gặp khó khăn, mặc dù đối tượng này thuộc diện có trách nhiệm phải đóng BHYT theo quy định của Luật, do nhiều nguyên nhân (như việc bình xét hộ nghèo và cận nghèo chưa chính xác, ranh giới nghèo và cận nghèo chênh lệch không đáng kể, nên hộ cận nghèo còn có ý trông chờ vào bao cấp của Nhà nước, chưa tự giác đóng BHYT, chưa giao trách nhiệm cụ thể cho cơ quan quản lý đối tượng và chưa có chế tài đủ mạnh để xử phạt nếu không  đóng BHYT).

3. Những vấn đề tồn tại cần tham mưu về công tác BHYT hiện nay

Cơ sở vật chất của Trạm y tế chưa thực  sự đáp ứng nhu cầu và sự hài lòng của người bệnh, nên ảnh hưởng đến việc đưa thẻ BHYT về KCB ban đầu tại cơ sở.

Một bộ phận người tham gia khi được nhà nước cấp thẻ BHYT miễn phí, chưa hiểu hết quyền lợi, trách nhiệm của mình trong việc quản lý và sử dụng thẻ.

4. Một số kinh nghiệm (bao gồm kinh nghiệm quốc tế)

PHẦN THỨ BA

Phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu

để đẩy mạnh BHYT trong thời gian tới

  1. Dự báo tình hình

  2. Phương hướng

- Các cấp ủy đảng, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể địa phương phải tiếp tục quán triệt sâu sắc, nhận thức đầy đủ hơn các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp, xác định rõ tầm quan trọng của chính sách BHYT trong hệ thống chính sách an sinh xã hội, góp phần thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo đảm ổn định và phát triển kinh tế - xã hội.

3. Nhiệm vụ, giải pháp

- Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật, chế độ về BHYT đến với đông đảo người lao động và nhân dân, đặc biệt phổ biến sâu rộng các chính sách hỗ trợ của nhà nước đối với người tham gia BHYT, nhất là BHYT cho đối tượng chính sách, người nghèo.

- Tiếp tục đưa các chỉ tiêu, mục tiêu cụ thể về BHYT vào chương trình phát triển kinh tế, xã hội của địa phương, đơn vị xem đây là nội dung quan trọng   trong chương trình phát triển kinh tế - xã hội và là một trong những tiêu chí đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ chính trị hàng năm của địa phương.

- Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước về chính sách BHYT.

- Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân.

- Ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động quản lý của ngành về BHYT. Xây dựng hệ thống dịch vụ công trực tuyến nhằm cải cách hành chính và tạo môi trường giao dịch điện tử thuận lợi, hiệu quả giữa cơ quan BHXH với tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp và người tham gia BHYT; ngăn ngừa và khắc phục triệt để tình trạng nhũng nhiễu của cán bộ, viên chức trong thực thi nhiệm vụ.

- Kiện toàn tổ chức bộ máy và công tác cán bộ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới. Xây dựng đội ngũ cán bộ, viên chức người lao động có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng, có kiến thức chuyên sâu về chuyên môn nghiệp vụ, chuyên nghiệp về phong cách làm việc, đáp ứng yêu cầu của người tham gia và thụ hưởng BHYT.

4. Đề xuất, kiến nghị

Để thực hiện tốt công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện chính sách BHYT của xã Dương Hòa trong thời gian tới, Đảng ủy xã kiến nghị một số nội dung sau:

- Tiếp tục xem xét, quy định xử lý vi phạm đối với hành vị trốn đóng BHYT; chiếm dụng tiền quỹ BHYT của người lao động trong các trường hợp trích tiền đóng BHYT.